Fundacja Przyroda i Nauka

e-mail: przyrodainauka@gmail.com

tel. 609 766 535

© 2023 Fundacja Przyroda i Nauka

Wszelkie prawa zastrzeżone

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

Podczas majowych wędrówek po bieszczadzkich lasach można spotkać jodły ze świeżo zdartą korą. Drzewa są najczęściej ranione w części przyziemnej, a na gołych pniach widnieją równoległe zagłębienia, jakby zrobione przez dłuto o podwójnym ostrzu. To sprawka niedźwiedzi. Kora jest odrywana za pomocą pazurów, a równoległe rowki na gołych pniach to ślady siekaczy. Nie przez przypadek jodły obdzierane są z kory w tym okresie. Właśnie wtedy drzewa transportują w górę pnia bogate w substancje odżywcze soki zawierające głównie cukry. Niedźwiedzie "pozyskują" łyko (tkanka przewodząca), z zawartymi w nim sokami, najczęściej z jodeł o średniej wielkości. Zwykle są to drzewa o obwodzie nie większym niż 2,5 m. Ranione przez niedźwiedzie jodły, jakie znaleźliśmy w tym roku w Bieszczadach, mierzyły w obwodzie od 80 do 180 cm. Dla porównania najstarsze, a tym samym największe jodły rosnące w tych górach mają obwody mierzące ponad 3 m, a najokazalsze z nich mają obwody mierzące nawet ponad 5 m. Stare, wielkie jodły z przyziemnymi obszernymi dziuplami mogą służyć jako miejsce gawrowania niedźwiedzi oraz miejsca rozrodu wilków i rysi. Ciekawostką jest to, że dopiero od 2003 roku obserwuje się częstsze obdzieranie jodeł z kory przez niedźwiedzie. Wcześniej dotyczyło to głównie modrzewi i świerków, czyli drzew znacznie rzadziej spotykanych w Bieszczadach niż jodły. Ranione przez niedźwiedzie drzewa są zasiedlane przez mikroorganizmy, grzyby, owady żerujące w drewnie, a po kilku latach stają się miejscem żerowania dzięciołów. Niektórzy badacze wierzą, że niedźwiedzie poprzez obdzieranie kory z jodeł przygotowują sobie przyszłe gawry.

Autor: Wojciech Śmietana

P.S. Osobom bardziej zainteresowanym tym zagadnieniem polecam artykuły, których spis znajduje się poniżej.

- Zyśk-Gorczyńska E., Jakubiec Z. 2014. Ranienie drzew przez niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) w Bieszczadach. Sylwan, 158 (5): 377-382.

- Zyśk-Gorczyńska E., Jakubiec Z., Wuczyński A. 2015. Brown bears (Ursus arctos) as ecological engineers: the prospective role of trees damaged by bears in forest  ecosystems. Canadian Journal of Zoology, 93 (2): 133-141.

- Zyśk-Gorczyńska, Jakubiec Z., Wertz B. , Wuczyński A. 2016. Long-term study of damage to trees by brown bears Ursus arctos in Poland: Increasing trends with insignificant effects on forest management. Forest Ecology and Management 366: 53–64.

- Zyśk-Gorczyńska E., Jakubiec Z. 2018. Multi-scale approach to brown bear (Ursus arctos) foraging on trees: characteristics of damage to trees and stands in the north-eastern Carpathians. Forestry: An International Journal of Forest Research, 91 (2): 185-192.